Lipinki – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, siedziba gminy Lipinki. Miejscowość jest siedzibą parafii Wniebowzięcia NMP, należącej do dekanatu Biecz, diecezji rzeszowskiej. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego
Historia
Wieś Lipinki założył w 1363 król Kazimierz Wielki. Prawdopodobnie wraz z lokacją miejscowości założono również parafię.
II wojna Światowa
W kwietniu 1942 gestapo w asyście granatowej policji dokonało aresztowań kilkunastu działaczy KPP w Lipinkach i okolicy którzy zginęli w więzieniach i obozach koncentracyjnych.
W maju 1944 oddział GL pod dowództwem Wojciecha Kwilosza ps. "Tomek" dokonał rozbicia urzędu gminnego w Lipinkach oraz przeprowadził kilka sabotaży w kopalnictwie naftowym.
Na pograniczu Lipinek i Rozdziela 17 sierpnia 1944 w czasie akcji partyzanckiej na dom członków ukraińskiej policji, partyzant kpr. Jan Sajchta z Krygu został ciężko ranny. Zaalarmowany strzałami oddział niemiecki przybył natychmiast na miejsce akcji i tu na podwórzu domu dobił partyzanta. Ludność z pobliskich domów zmuszona była schronić się w lesie.
Ludzie związani z Lipinkami
Piotr Ciekliński - (ur. 1588 w Cieklinie – zm. 1604[1]) poeta, tłumacz, pierwszy polski komediopisarz, studiował we Włoszech, dyplomata i dworzanin Jana Zamojskiego, właściciel części Lipinek i Rozdziela.
hrabia Ewaryst Andrzej Kuropatnicki (ur. 26 października 1734 – zm. 1788), kasztelan buskim, bełski, nieprzeciętna osobowość oświecenia - amator geograf i heraldyk, zapalony bibliofil, (zakupił bibliotekę od Jezuitów w Krośnie), autor; "Wiersza nad śmiercią Kajetana Sapiehy poległego 23 maja 1771 roku pod Lanckoroną". Urodził się we wsi Obrowiec k. Hrubieszowa, jako syn Józefa - kasztelana bieckiego i Teresy Zuzanny z Kurdwanowskich.
Epitafia rodziny Kuropatnickich, jak i Jordanów, Łętowskich, znajdują się w miejscowym kościele.
Sanktuarium i Historia Figury Matki Bożej Lipińskiej
Nazwa „Lipinki” pochodzi od dużej ilości rosnących niegdyś tu lip. Dawniej było tu dużo pszczół, miodu i niedźwiedzi. Lipinki zostały założone przez króla Kazimierza Wielkiego w 1363 roku, natomiast parafia - Lipinki 20 lat później. Był tu maleńki kościół pod wezwaniem św. Marcina biskupa. Nieznany krakowski artysta około 1400 roku wyrzeźbił figurę Matki Bożej z Dzieciątkiem dla mieszkańców Biecza, którzy to ofiarowali Madonnę parafii Męcina Wielka. W niedługim czasie do Matki Bożej zaczęli przybywać pielgrzymi z całego Podkarpacia, Węgier i Słowacji. W 1437 roku na nasze tereny najechał późniejszy król Węgier Maciej Korwin i dlatego mieszkańcy Męciny wraz z cudowną figurą ukryli się w lesie. Po 4 latach został zawarty pokój, ale Męcina wraz z kościołem została całkowicie zniszczona dlatego mieszkańcy osiedlili się w opustoszałych w wyniku zarazy Lipinkach. Figurę umieszczono w kościele św. Marcina, do którego zaczęły przybywać wielkie rzesze pielgrzymów. Ponieważ dotychczasowy kościół okazał się zbyt mały, hrabia Jan Wielopolski wybudował nowy, pod wezwaniem Matki Bożej. Budowa kościoła została zakończona w 1624 roku. Po 143 latach istnienia bazylika Wielopolskiego groziła zawaleniem. Wówczas Ewaryst Kuropatnicki - dziedzic Lipinek wybudował w 1780 roku nowy, ale o wiele skromniejszy kościół. W tym okresie problemem stał się cesarz austryjacki Józef II, który skonfiskował cenne rzeczy z kościoła. Podobno do Mszy Świętej trzeba było używać drewnianego kielicha. Za czasów józefinizmu zabroniono pielgrzymek do Lipinek, a na proboszcza nałożono wysokie podatki.
Przełom w historii lipińskiego sanktuarium dokonał się w 1939 roku. Wtedy to do Lipinek wrócił ks. Jan Patrzyk. Na prośbę proboszcza zaczął porządkować archiwum parafialne związane z historią figury. Już 8 grudnia 1939 roku cudowną figurę przeniesiono do kościoła, gdzie znów rozpoczęły się nabożeństwa ku Jej czci. W niedługim czasie zaczęto przysłać podziękowania za otrzymane łaski za wstawiennictwem Matki Bożej Lipińskiej. Między innymi podziękowanie żydówki Judyty Eisenberg za uratowanie życia. Poza tym w Lipinkach w 1942 roku w cudowny sposób z rąk gestapowców zostali uratowani Wacław Byszewski i Jan Rysiuła. Przez trzy niedziele na oczach wszystkich parafian przed Mszą świętą leżeli krzyżem. W 1947 roku do parafii przybyły siostry Dominikanki. W 1954 roku z kultem Matki Bożej Lipińskiej zapoznał się Biskup tarnowski Jan Stepa. Jego następca biskup Jerzy Ablewicz polecił przygotować dokumentacje dotyczacą historii kultu Matki Bożej Lipińskiej. Opracowaniem dokumentacji zajął się ks. Jan Patrzyk. 13 lipca 1969 roku Kapituła Rzymska wydała dekret pozwalający na koronację wizerunku Matki Bożej Lipińskiej koronami papieskimi. W czasie przygotowań do koronacji 8 stycznia 1972 roku pożar zniszczył kościół i cudowną figurę. Była to wielka tragedia, która pod znakiem zapytania postawiła koronację. Jednak sam Bóg dał wyraźny znak. W niespełna miesiąc po pożarze została uzdrowiona młoda parafianka Anna Czajka. Kult Matki Bożej mimo pożaru nadal rozwijał się i łask było coraz więcej. Parafia z pomocą całej diecezji zrekonstruowała figurę i odbudowała kościół. Biskup Ablewicz ustalił nową datę koronacji na 17 sierpnia 1980 roku. Wzięło w niej udział 27 biskupów, około 1000 kapłanów, 1500 zakonnic i ponad 120 tysięcy wiernych z całej Polski i z zagranicy. Przybyło 16 tysięcy samochodów i ponad 100 autokarów. Koronacji dokonał ks. bp. Jerzy Ablewicz. W tym ważnym dniu dokonał się cud. Maturzysta z Bochni, któremu groziła całkowita utrata wzroku, przez 5 dni pielgrzymował na koronację ze swoimi kolegami i został cudownie uzdrowiony. Oprócz tego częściej niż w innych sanktuariach dokonują się uratowania od nałogu pijaństwa.
W 1997 roku Lipinki odwiedziło Radio Maryja i za temat „rozmów niedokończonych” obrało trzeźwość. W 2004 roku samorząd gminy Lipinki przyjął herb gminy z wizerunkiem Matki Bożej Lipińskiej. Na 25-lecie koronacji figury w ciągu 7 lat wybudowany został nowy kościół. 15 sierpnia 2005 roku cudowna figura została przeniesiona do nowej świątyni, którą konsekrował biskup rzeszowski Kazimierz Górny.
W 2010r. sanktuarium przeżywało 30-tą rocznicę Koronacji. Jubileuszowym wotum stały się nowe 24-ro głosowe organy.
Źródło: Wikipedia.org
|
