Naszacowice (Naszczowice; w drugiej połowie XX wieku okresowo również Naszęcowice) – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Podegrodzie. Obok Podegrodzia jest jedną z najstarszych miejscowości w Małopolsce. Wieś należy do parafii w Podegrodziu.
Położenie
Naszacowice położone są w Kotlinie Sądeckiej, na lewym brzegu Dunajca, u ujścia rzeki Słomki i Jastrzębika. Leży na wysokości od 300 do 450 m n.p.m. Zajmuje 3,90 km² (6,0% powierzchni gminy). Graniczy z: Podegrodziem, Juraszową, Rogami, Olszanką oraz z Mostkami. Przez południową część wsi przebiega obwodnica Podegrodzia, w ciągu drogi wojewódzkiej nr 969 (Stary Sącz – Nowy Targ).
Toponimika nazwy
Nazwa pochodzi od jej założyciela Nosacza, co wyklucza tezę wiążącą nazwę wsi z Sączem. Mówiła ona, że Naszacowice to osada na dawnym Sączu, czyli Naszącowice. Najstarsze zapisy nazwy pochodzą z 1233 i 1292 r. i brzmi ona: Nossaczouicy. Dokumenty z 1353 r. podają nazwę de Naszocowice. Jan Długosz w „Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis” zapisuje nazwę na dwa sposoby: Nossaczowycze i Noszaczowycze. Spis miejscowości z 1794 r. podaje dwie nazwy: Naszacowice i Naschatowitz Colonia.
Historia
W VIII wieku istniał tu duży gród warowny, który pełnił rolę centrum w tym regionie. W Naszacowicach znajdują się resztki grodziska z epoki łużyckiej i z okresu wczesnego średniowiecza. W IX–XI wieku pełniło ono rolę centrum osadniczego dla Kotliny Sądeckiej i było ważnym punktem strażniczym na szlaku handlowym biegnącym wzdłuż Dunajca.
Wieś, ulokowana 1293 roku na prawie magdeburskim, należała przed rozbiorami Polski do zakonu klarysek ze Starego Sącza.
W XVI w. Naszacowice były własnością Jana Wierzbięta (herbu Janina).
W 1789 roku w ramach akcji kolonizacyjnej cesarza austriackiego Józefa II osiedliło się tu 8 rodzin niemieckich.
Wiosną 1941 roku, w Naszacowicach, powstał oddział Batalionów Chłopskich, którym dowodził Józef Krzyżak ps. „Potok”. Teren działania oddziału obejmował gminy Podegrodzie i Stary Sącz. Licząca około 20 partyzantów jednostka przeprowadziła kilkadziesiąt akcji bojowych i dywersyjno – sabotażowych.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.
Zabytki
Grodzisko w Naszacowicach – wczesnośredniowieczne grodzisko istniejące od VIII do XI wieku. Część znalezionych tu pamiątek można zobaczyć w Muzeum Lachów Sądeckich
Edukacja
We wsi znajduje się filia Gminnego Ośrodka Kultury w Podegrodziu, która prowadzi m.in. punkt biblioteczny.
Sport
W miejscowości znajduje się boisko sportowe Orlik Plus, z którego bezpłatnie korzystają mieszkańcy wsi.
Zobacz więcej w artykule Sport w Gminie Podegrodzie, w sekcji Orlik Plus.
Sztuka
We wsi mieszka Kazimierz Twardowski, wybitny malarz akwarelowy. Jego dzieła to przede wszystkim pejzaże, prezentowane w Polsce i za granicą. We własnym domu prowadzi małą galerię. Dwa razy otrzymał nagrodę im. Bolesława Barbackiego, za całokształt twórczości. Jest też autorem polichromii kościoła św. Jakuba w Podegrodziu.
Źródło: Wikipedia.org
|
