Tylicz – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Krynica-Zdrój. W latach 1973–1976 istniała gmina Tylicz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego. W miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rolne – Państwowy Ośrodek Hodowli Zarodowej Tylicz. Położenie Tylicz położony jest 6 km na wschód od Krynicy, u zbiegu rzeki Muszynka (Tyliczanka) i uchodzącego do niej potoku Mochnaczka. Znajduje się na granicy dwóch mezoregionów: Beskidu Sądeckiego i Beskidu Niskiego. Wieś leży przy drodze krajowej 75. W pobliżu znajduje się nieistniejące już przejście graniczne Muszynka-Kurov ze Słowacją na Przełęczy Tylickiej (683 m n.p.m.). W miejscowości znajduje się b. dużo wyciągów narciarskich, szkoły jazdy i wypożyczalnie nart. Odwierty i rozlewnia wód mineralnych. Historia
W XIII wieku osada pod nazwą Ornawa na szlaku między Polską a Węgrami. W 1336 – wieś królewska. W 1363 nadanie praw miejskich i nazwy Miastko (Nowe Miasteczko). 1391 – przekazanie prawa własności biskupom krakowskim, włączenie do Kresu Muszyńskiego. XVI w. – upadek miasta. 1612 – biskup Tylicki ponownie nadał prawa miejskie, od tej pory miejscowość nazywa się Tylicz. Dokument lokacyjny wystawiony w Bodzentynie koło Kielc 26 lipca 1612 r. określił prawa i obowiązki mieszczan tylickich „na wzór miasta Muszyny”. Nadanie herbu. 1769–1770 – miejsce stacjonowania konfederatów barskich. 1781 – włączenie do dóbr kameralnych (K.k Muszyner Cameral Verwaltung). Napływ Żydów. 1935 – utrata praw miejskich (wg innych danych w 1914 lub 1930). Siedziba władz gminy zbiorowej. 1939 – oddziały Wojska Polskiego po 2 września 1939 r. stawiły silny opór grupie wozów pancernych armii słowackiej działających na rzecz armii niemieckiej. Słowacy zostali zmuszeni do wycofania się. 1955 – siedziba Gromadzkiej Rady Narodowej (dla gromad: Tylicz, Mochnaczka Niżna, Muszynka). 1973 – reaktywowanie gminy Tylicz. 1975 – włączenie do Gminy Uzdrowiskowej Krynica. Herby Tylicza W 1612 r. bp. P. Tylicki nadał miejscowości razem z prawami miejskimi herb. Przedstawiał on dwie głowy patronów miasta św. Piotra i św. Pawła. Obecnie Tylicz używa herbu (w różnych wersjach) przedstawiającego insygnia biskupie z Ewangelią. Podobny jest do herbu Muszyny. Demografia Ludność według spisów powszechnych, w 2009 wg PESEL 1915 osób
Zabytki Przy rynku znajduje się drewniany kościół parafialny z 1612 roku pod wezwaniem świętych Piotra i Pawła, zarejestrowany jako zabytek pierwszej klasy. Dawna cerkiew greckokatolicka z 1743 roku, pod wezwaniem świętych Kosmy i Damiana pełni obecnie funkcję kościoła cmentarnego. Zachowane wyposażenie cerkiewne. Szlaki turystyczne
Kopiec Pułaskiego (Krynica-Zdrój) – Huzary (864 m n.p.m.) – Tylicz
Źródło: wikipedia.org
|