Wysoczany – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Komańcza u zbiegu potoku Płonki do Osławy, 451 m n.p.m. Wieś leży w odległości 4 km (dojazd drogą powiatowa nr 2229R) od drogi wojewódzkiej nr 889 prowadzącej z Sieniawy przez Bukowsko do Szczawnego. Przez wieś przechodzi linia kolejowa nr 107 łącząca stację Nowy Zagórz ze stacją Łupków i z dawnym przejściem granicznym na Słowację w tej miejscowości. We wsi jest położony przystanek kolejowy Wysoczany. Sąsiednie stacje to Mokre Małopolskie i Szczawne Kulaszne.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.
Historia
Wieś lokowana przez Mikołaja Herburta Odnowskiego około roku 1539, od roku 1635 na prawie wołoskim. Do roku 1772 województwo ruskie, ziemia sanocka. Od 1772 należał do cyrkułu leskiego, a następnie sanockiego w Galicji.
W roku 1898 wieś liczyła 557 mieszkańców oraz 81 domów, pow. wsi wynosiła 7,13 km². Częścią wsi była wólka Kożuszne (167 mieszkańców). Do 1914 starostwo powiatowe w Sanoku, powiat sądowy w miejscowości Bukowsko. Od listopada 1918 do stycznia 1919 Republika Komańczańska. Po roku 1944 miejscowi Rusini – Ukraińcy wyjechali na Ukrainę lub zastali w ramach wymiany ludności przesiedleni.
Obecnie we wsi znajduje się stadnina koni oraz kilka gospodarstw agroturystycznych.
Mieszkańcy
Nazwiska mieszkańców w XIX wieku: Bajtsowa, Basik, Bodnik, Chlibik, Chomik, Dodzow, Duński, Gelb, Hrycko, Hepko, Holowaty, Huzyla, Hajdush, Hotsko, Hajdush, Hvozda, Horonova, Hlibyk, Hajdush, Jacis, Jacyta, Kostyk, Kachala, Kaczała, Karpa, Korchma, Kachmar, Kiryk, Królak, Krycko, Lachar, Lewczak, Lukacheva, Luchkanych, Lukacz, Marcyszyn, Maslanek, Maślany, Melnyk, Mytso, Orziński, Owad, Ochych, Priadka, Petrunjova, Pichova, Propper, Sachar, Sas, Shlomko, Sawa, Sekielik, Sykiełyk, Suchyna, Shevtsova, Szczerba, Tsap, Tsynanko, Tsinova, Ujcio, Wajda, Nawalaniec, Worotyła, Watholjak, Zawada Obecmie mieszkaja tutaj: Karpa, Hołowaty, Kaczała, Słabka, Terebecka, Starego, Kuper, Szeremeta, Bodnik, Janicki, Zawiślan, Wrona, Ślazyk, Kielan, Dyka, Błaż, Parzyszek, Bukowski.
Cerkiew
Cerkiew stoi na cmentarzu w miejscu wcześniejszej świątyni prawosławnej z 1805 roku, pod wezwaniem św. Paraskewii, która była filią parafii w Płonnej. Cerkiew została zniszczona przez Wojsko Polskie podczas II wojny światowej, jesienią 1944 roku. Obecnie cerkiew podlega pod parafię w Mokrem.
Cmentarz pochodzi z 1512. Od 1805 do 1990 roku, cmentarz był zarośnięty drzewami i krzewami. Obecnie istnieje tylko kilka kamiennych grobów.
Nowa murowana cerkiew prawosławna pod wezwaniem św. Paraskewii została zbudowana w 1994 r., pierwotnie miała służyć jako kaplica cmentarna. Zewnętrznie dwudzielna, pokryta dwupołaciowymi dachami kalenicowymi, pobitymi blachą. Nawa zwieńczona pozorną sygnaturą z unickim krzyżem do prezbiterium dostawiona zakrystia. We wnętrzu współczesny ikonostas namalowany przez panią Krogulecką. W 2005 roku, cerkiew została częściowo wykonane polichromie. Kontynuacja prac prowadzona była w 2006 roku.
Przed cerkwią stoi parawanowa dzwonnica ze współczesnymi dzwonami. Stare cztery dzwony zostały skradzione.
Po cerkwi oprowadza pan Jan Hołowaty, Wysoczany 3.
Religia
Parafia łacińska w Bukowsku do roku 1946. Wysoczany należały do 1944 roku do parafii prawosławna, w miejscowości Płonna, przed rokiem 1880 do parafii w miejscowości Szczawne, na miejscu znajdowała się drewniana cerkiew filialna.
Źródło:http://pl.wikipedia.org/wiki/Wysoczany
|
