Międzybrodzie – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Sanok nad rzeką San, w jej największym przewężeniu u podnóża Gór Słonnych.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego. W miejscu znajduje się kościół rzymskokatolicki fundacji doktora Aleksandra Wajcowicza (1825-1901) oraz grobowce fundatora i okolicznych rodzin ziemiańskich.
Historia wsi
Wieś położona w zakolu pierwszego ostrego zakrętu Sanu, na jej prawym brzegu (301 m), wzmiankowana po raz pierwszy w r. 1439, lecz posiadająca cechy dawnej osady. W średniowieczu ten odcinek doliny Sanu odgrywał ważną rolę łącznika z dalszą częścią doliny. Śladem ważnej roli komunikacyjnej jest nazwa wsi - Międzybrodzie. Przed rokiem 1830 znajdowała się tu drewniana kaplica greckokatolicka pw. Ducha Świętego Capella Sancti Spiritus.
„
1865 [...] W tej wiosce (Międzybrodzie p. autora), w małej dzwonnicy, koło starej drewnianej cerkiewki, uderza ta osobliwość, że w miejsce dzwonu zawieszona jest na łańcuchu sztaba żelaza, która uderzana młotem wydaje głośny dźwięk i za dzwon służy. [...] Bardzo dawno już temu na przeciwległej górze (Horodyszcze p. autora) stać miał klasztor mnichów obrządku greckiego, gdy ci nie bardzo pobożne i nie bardzo surowe pędzili życie, nagle cudowną mocą wraz z klasztorem zapadli się w ziemię, a na tem miejscu zostało tylko wklęśnięcie i nieco gruzów. Dobrze już później jakaś kobieta w pobożnej swojej wędrówce znalazła na tych gruzach żelazną szynę, podjęła ją i do pobliskiej ubogiej ofiarowała cerkiewki, gdzie nie było dzwonu.
”
— Mieczysław Potocki, Biblioteka Ossolińskich: tomy 7-8, s. 357. 12-10-1865 Sprawozdanie z czynności zakładu narodowego imienia Ossolińskich, [konserwatora budowli i pomników wschodniej Galicji]
Zabytki
murowana cerkiew greckokatolicka, obecnie kościół rzymskokatolicki pw. Trójcy Św. z 1900 r. z nietypowym ikonostasem. Msze św. w niedzielę o 9.30.
Na przykościelnym cmentarzu znajduje się grobowiec rodu Kulczyckich oraz Dobrzańskich herbu Sas według projektu sanockiej archeolożki Iriny Dobrzańskiej, siostrzenicy prof. Kulczyckiego. Jest to krypta grobowa w formie piramidy. Nad wejściem do krypty kamienny krzyż maltański. Piramida ma wysokość 3 m., ale proporcjami przypomina wielką piramidę Cheopsa w Gizie, również wejście do wnętrza krypty grobowej przypomina niszę piramidy w Deir el-Medina. Oprócz tego na cmentarzu jest kilka starych kamiennych nagrobków.
Na przeciwległym wzgórzu nad Sanem znajduje się odkryte w latach 80. wielokulturowe stanowisko archeologiczne z zabytkami kultury celtyckiej.
Mieszkańcy
Nazwiska mieszkańców XIX wiek. : Biednik, Wajcowycz, Wancenko, Wajtko, Gierczak, Hryszko, Iwanik, Łakoś, Lesiejko, Lubenicz, Moskal, Nuncia, Pawliak, Popowicz, Pocztarz, Romanik, Romański, Tuna, Cap, Czesak, Czufin,
Znani ludzie związani z wsią
Teodozjusz Starak – ukraiński dysydent, działacz społeczny i dyplomata
prof. dr Włodzimierz Kulczycki (1862 w Przemyślu - 1936), rektor Akademii Weterynarii, kolekcjoner, pochowany na cmentarzu w Międzybrodziu[5][6]
prof. dr Jerzy Kulczycki Junior (1898-1974), archeolog, doktor filozofii, profesor Uniwersytetu Jana Kazimierza, pochowany na cmentarzu w Międzybrodziu
dr Aleksander Wajcowicz (1825-1901), lekarz, powstaniec styczniowy, syberyski zesłaniec, fundator murowanej cerkwi międzybrodzkiej
Jan Wajcowicz, budowniczy cerkwi z roku 1790
Pobliskie miejscowości
Trepcza – 2 km
Sanok – 3 km
Źródło:http://pl.wikipedia.org/wiki/Mi%C4%99dzybrodzie
|
